Ιερά Μονή Οδηγήτριας Γωνιάς

Από τα σημαντικότερα θρησκευτικά μνημεία της Κισάμου και ολόκληρης της νήσου, η Ιερά Μονή Γωνιάς στο Κολυμβάρι Κισάμου κτίστηκε στις αρχές του 17ου αι. προς τιμήν της Υπεραγίας Θεοτόκου από τους μοναχούς Βλάσιο τον Κύπριο και Βενέδικτο Τζαγκαρόλο. Αρχιτεκτονικά, το συγκρότημα έχει δεχθεί επιρροές από τον δυτικό μανιερισμό, ενώ το καθολικό, που βρίσκεται στο κέντρο της αυλής, ανήκει στον τύπο του τρίκογχου ναού με ψηλό κεντρικό τρούλο. Η μονή υπέστη αρκετές καταστροφές κατά την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας, ωστόσο διέσωσε πολλά ιερά κειμήλια, παλαίτυπα και άλλους πολύτιμους εκκλησιαστικούς θησαυρούς.

Σε μικρή απόσταση από τη Μονή Γωνιάς, δυτικά και πάνω σε ύψωμα, σώζεται το παλαιό Καθολικό της μονής και ερείπια από τα κελιά παλαιότερου μοναστηριού. Κτίσμα των μέσων του 14ου αι., το παλαιό κατάγραφο καθολικό ανήκει στον τύπο του μονόχωρου, καμαροσκέπαστου ναού. Ο ναός επεκτάθηκε προς τα δυτικά και ιστορήθηκε από έναν αξιόλογο ζωγράφο των μέσων του 15ου αι., ενώ τον επόμενο αιώνα προστέθηκε νότια άλλο ένα κλίτος. Σύμφωνα με την παράδοση, οι μοναχοί της μονής του Αγίου Γεωργίου στις Μένιες κατέφυγαν σε αυτό το σημείο λόγω των πειρατικών επιδρομών, όπου και έκτισαν το αρχικό μοναστήρι της Γωνιάς. Σήμερα λειτουργεί ως κοιμητηριακός ναός της Μονής Οδηγήτριας Γωνιάς.

Ιερά Μονή Οδηγήτριας Γωνιάς

ΧΑΡΤΗΣ