Σημεία Ενδιαφέροντος
(84,4 χλμ., καθαρός χρόνος διαδρομής 144 λεπτά, συνολικός χρόνος 5-8 ώρες)
(35°33'8.8"N, 23°46'35.9"E / 35°14'30.0"N, 23°47'9.7"E)
Διαδρομή που διασχίζει εγκάρσια το νησί σε πορεία από Βορρά προς Νότο, οδηγώντας σε σημαντικά σημεία για την ιστορία και τον πολιτισμό του νησιού.
Ξεκινούμε από την Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης και τη Σταυροπηγιακή Μονή Οδηγήτριας Γωνιάς, επιλέγουμε την Παλαιά Εθνική Οδό Χανίων – Κισάμου και οδηγούμε προς τα ανατολικά μέχρι την περιοχή του Μάλεμε, όπου αποτέλεσε θέατρο σφοδρών μαχών κατά τη Μάχη της Κρήτης το 1941, ιδιαίτερα η θέση μεταξύ του αεροδρομίου και της παλαιάς γέφυρας του Ταυρωνίτη. Από τον ομώνυμο οικισμό, που βρίσκεται πριν το Μάλεμε, στρίβουμε δεξιά και συνεχίζουμε προς τα νότια. Διασχίζουμε τον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ) από την ανισόπεδη διασταύρωση και ακολουθούμε την οδό για Κάντανο.
Στην αρχή της πορεία μας θα συναντήσουμε τις Βουκολιές, μια όμορφη κωμόπολη της Κισάμου κτισμένη σε μια λαγκαδιά κατάφυτη με ελιές, πορτοκαλιές, αμπέλια και αλλά οπωροφόρα δέντρα. Στην έξοδο προς Κάντανο μπορούμε να επισκεφθούμε τον ομώνυμο Πύργο των Βουκολιών, όπου κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας έγιναν σφοδρές μάχες μεταξύ Χριστιανών και Μουσουλμάνων. (21,8 χλμ., 40 λεπτά)
Στην συνέχεια, συνεχίζουμε τη διαδρομή μας μέσα από τα Φλώρια, όπου στις 23 Μαΐου 1941 καταστράφηκαν ολοσχερώς από τους Ναζί, και σε μικρή απόσταση βρισκόμαστε στην είσοδο του Καντανιώτικου φαραγγιού με τον παλιό λιθόκτιστο δρόμο μήκους περίπου 6 χλμ. Εκεί, στις 24 & 25 Μαΐου του 1941 διεξήχθη η «Μάχη του φαραγγιού της Καντάνου» μεταξύ των κατοίκων της περιοχής και των Γερμανών κατακτητών.
Μετά την έξοδο του φαραγγιού, από την Ανισαρακιώτικη γέφυρα στα αριστερά μας, ανεβαίνουμε στον οικισμό Ανισαράκι, όπου στην συνοικία Κασσελιανά βρίσκεται η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και η μνημειακή ελιά με περίμετρο κορμού 13 μ. Στην ίδια συνοικία μπορούμε επίσης να θαυμάσουμε τις βυζαντινές εκκλησίες της Παναγίας, της Αγίας Παρασκευής και Αγίας Άννας με την μοναδική στον ελλαδικό χώρο αγιογραφία της Γαλατοτρόφου Αγίας Άννας. (32,5 χλμ., 55 λεπτά)
Κατεβαίνοντας στην συνοικία Καβαλαριανά, μπορούμε να ξεκουραστούμε στην παραδοσιακή βρύση της γειτονιάς, κάτω από τα πανύψηλα πλατάνια στον υπέροχα διαμορφωμένο χώρο αναψυχής, και να επισκεφτούμε στη συνέχεια τη βυζαντινή εκκλησία του Μιχαήλ Αρχαγγέλου, που είναι αγιογραφημένη από τον εξαίρετο αγιογράφο της εποχής Ιωάννη Παγωμένο.
Εισερχόμαστε έπειτα στη μαρτυρική Κάντανο, όπου, στην προσωρινή έκθεση που φιλοξενεί το Πολιτιστικό Κέντρο, μπορούμε να θαυμάσουμε τις τρεις επιγραφές που άφησαν οι Γερμανοί κατακτητές μετά το ολοκαύτωμα της κωμόπολης στις 3 Ιουνίου 1941, προσπαθώντας να δικαιολογήσουν την πράξη τους. (2,3 χλμ., 6 λεπτά)
Στη συνέχεια, επιστρέφουμε στη διαδρομή προς Σούγια. Διερχόμαστε από τους οικισμούς Τεμένια, Μάζα και Ροδοβάνι. Στην περιοχή όπου ο δρόμος διασταυρώνεται με τον δρόμο Χανίων – Σούγιας, βρίσκεται η αρχαία Έλυρος, πάνω από ένα επίμηκες εδαφικό έξαρμα. (16,8 χλμ., 28 λεπτά)
Αμέσως μετά κατηφορίζουμε προς τη Σούγια, όπου μπορούμε να επισκεφτούμε τον αρχαιολογικό χώρο και τους ναούς του οικισμού, τον Άγιο Παντελεήμονα και την Αγία Ειρήνη. (11 χλμ., 15 λεπτά)
Από τη Σούγια μπορούμε να πάμε στη διπλανή Λισσό, μία ώρα δρόμο με τα πόδια προς τα δυτικά. Εναλλακτικά, καραβάκια κάνουν δρομολόγια προς την αρχαία πόλη, όπου βρίσκονται δύο παλαιοχριστιανικές βασιλικές στον χώρο που ανεγέρθηκαν στην ενετική περίοδο οι μικροί μονόχωροι ναοί της Παναγίας και των Αγίων Κηρύκου και Ιουλίττης. Ο ναός αυτός διασώζει τοιχογραφίες και βρίσκεται κοντά στο χώρο του αρχαίου Ασκληπιείου, με την ιαματική πηγή νερού.
